[Advendure]: Το Tsaritsani Trails έκανε το ντεμπούτο του μόλις πέρυσι, προσθέτοντας έναν νέο και πολλά υποσχόμενο αγώνα στον χάρτη των διοργανώσεων ορεινού τρεξίματος. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν τη συζήτησή μας από τον τόπο που το φιλοξενεί. Η Τσαριτσάνη και τα βουνά της διαθέτουν μια πλούσια φυσική ομορφιά, αλλά και μια μεγάλη ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά. Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα για την περιοχή, την ιστορία της και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της;

[Δημήτρης Γουναράς]: Η Τσαριτσάνη είναι ημιορεινή κωμόπολη (υψόμετρο 320 μέτρα, 2.507 κάτοικοι) του νομού Λαρίσης. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού, στις δυτικές απολήξεις του κάτω Ολύμπου, 35 χιλιόμετρα ΒΔ της Λάρισας. Υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Ελασσόνας. Η πρώτη αναφορά στον οικισμό πού σήμερα ονομάζεται Τσαριτσάνη γίνεται σε χρυσόβουλο τής ιεράς Μονής Ολυμπιώτισσας τό έτος 1296 επί αυτοκρατορίας Ανδρόνικου Β' Κομνηνού.

Η περιοχή κατοικήθηκε από τον Νεολιθικό άνθρωπο εξαιτίας της μεγάλης εύφορης κοιλάδας. Ανασκαφές πού έγιναν περίπου το 1917 από τον αρχαιολόγο Αρβανιτόπουλο έφεραν στο φως θολωτούς τάφους και τείχη Ακρόπολης πού ανάγονται στην αρχαϊκή εποχή. Στην Τσαριτσάνη σώζονται παραδοσιακά αρχοντικά, εκκλησίες ,ο πύργος του Μάμτζιου, όλα δείγματα της άνθησης που γνώρισε η κωμόπολη στα χρόνια της τουρκοκρατίας.

Έφτασε στη μεγαλύτερη ακμή της κατά τον 17ο και 18 αιώνα όπου τότε κατοικούσαν περίπου 7.000 μόνιμοι κάτοικοι, με την ανάπτυξη της βιοτεχνίας χρωστικών ουσιών, μεταξωτών και ερυθρών νημάτων, τα οποία πωλούνταν εκείνη την εποχή στις μεγαλύτερες αγορές της Ευρώπης. Στην περιοχή υπήρχε ελληνική σχολή, η Οικονόμειος Σχολή πανελλήνιας φήμης, στην οποία δίδασκαν ονομαστοί λόγιοι, μεταξύ των οποίων ο Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων. Το 1813 η πανώλη πλήττει την Τσαριτσάνη, αποδεκατίζει τον πληθυσμό της και σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση αρχίζει η παρακμή της. Απελευθερώνεται στις 5 Οκτωβρίου 1912 και αρχίζει σιγά σιγά να αναπτύσσεται.

Κατά την διάρκεια της κατοχής, το 1942, η Τσαριτσάνη εντάσσεται στο απελευθερωτικό αγώνα κατά των κατακτητών. Στις 12 Μαρτίου1942 γίνεται η πρώτη καταστροφή από ιταλικά στρατεύματα και εκτέλεση 45 κατοίκων στην κεντρική πλατεία, ενώ άλλοι 7 κάτοικοι εκτελούνται στις 20 Αυγούστου τού 1944. Οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτραφία και άλλες ασχολίες.

[Advendure]: Πίσω από κάθε σοβαρή διοργάνωση ορεινού τρεξίματος βρίσκονται άνθρωποι με μεράκι και αγάπη για τον τόπο τους και τον αθλητισμό. Το Tsaritsani Trails υλοποιείται από τον Σύλλογο Δρομέων & Πεζοπόρων Τσαριτσάνης, ο οποίος όπως βλέπουμε έχει δυναμική παρουσία στον χώρο των ορεινών δραστηριοτήτων. Πείτε μας λίγα λόγια για τον Σύλλογο και τις δράσεις του. Πώς γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας του και ποια είναι η εμπειρία του στον χώρο του ορεινού τρεξίματος;

[Δημήτρης Γουναράς]: Η ανάγκη δημιουργίας του Συλλόγου Δρομέων και Πεζοπόρων Τσαριτσάνης, προέκυψε από την αγάπη μας για την φύση και το βουνό, τη δίψα για περιπέτεια και την ενασχόληση μας με το ορεινό τρέξιμο. Σκοπός του συλλόγου είναι η ανάπτυξη και διάδοση των αθλημάτων και άλλων δραστηριοτήτων πού σχετίζονται με τα βουνά, αλλά και ή διάδοση τών αθλητικών ιδεωδών και των πολιτιστικών αξιών της ζωής, η συστηματική καλλιέργεια τών αγωνισμάτων τρεξίματος στο βουνό και της πεζοπορίας και γενικότερα των ορεινών αθλημάτων, η προστασία της φύσης και ο σεβασμός στο περιβάλλον και τέλος η προβολή και ανάδειξη της πλούσιας ιστορικής κληρονομιάς του τόπου και των ιστορικών και λαογραφικών μνημείων της Τσαριτσάνης.

[Advendure]: Κουκούλι, Λούκι και Αλωνάκι – τρεις ιδιαίτερες ονομασίες για τους αγώνες της διοργάνωσης. Συνήθως, πίσω από τέτοιες επιλογές κρύβονται ιστορίες, τοπικές αναφορές ή φυσικά χαρακτηριστικά που δίνουν μια ξεχωριστή ταυτότητα στον κάθε αγώνα. Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να μας πείτε πώς προέκυψαν αυτές οι ονομασίες και τι συμβολίζουν για την περιοχή και τη διαδρομή του κάθε αγώνα.

[Δημήτρης Γουναράς]: Η κάθε διαδρομή έχει την δική της ιστορία στο διάβα του χρόνου. Ας τα πάρουμε με την σειρά: Ο αγώνας Κoukouli trail 32K, πήρε την ονομασία του από την επιβλητική κορυφή τις Διάβας, το Κουκούλι, πού ανάμεσα της υπάρχει στενό πέρασμα. Η κορυφή αναφέρεται από τον Ηρόδοτο και ότι ο Ξέρξης πέρασε από την περιοχή. Το ίδιο ο Βασιλιάς Φίλιππος, οι Ρωμαίοι και πολύ αργότερα στα δύσκολα χρόνια του τόπου μας ήταν ασφαλές πέρασμα για τούς κατοίκους της Τσαριτσάνης.

Στο Louki trail 17Κ, η ονομασία της διαδρομής προέρχεται από την κατασκευή στις αρχές του 1900 ενός κεραμικού αγωγού μεταφοράς νερού στο χωριό από πηγή που υπάρχει μέχρι και σήμερα.

Το Alonaki trail 9Κ είναι ένα μονοπάτι θρησκευτικού χαρακτήρα και ιδιαίτερης σημασίας, όχι μόνο για τούς κατοίκους του χωριού αλλά και για την ευρύτερη περιοχή. Είναι το μονοπάτι πού οδηγεί στο μοναστήρι τού Αγίου Δημητρίου Βαλέτσικο που στην πολύχρονη παρουσία του έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία του τόπου μας.

[Advendure]: Προχωρώντας στα χαρακτηριστικά των διαδρομών, θα θέλαμε να μας δώσετε μια εικόνα για τα σημεία-ορόσημα που τις κάνουν να ξεχωρίζουν. Ποια είναι τα φυσικά τοπία, τα περάσματα και οι εναλλαγές που θα εντυπωσιάσουν τους αθλητές; Υπάρχουν σημεία με φυσικό, ιστορικό ή πολιτιστικό ενδιαφέρον που συνδέουν τον αγώνα με την παράδοση και την κληρονομιά της περιοχής;

[Δημήτρης Γουναράς]: Τα σημεία ορόσημα των διαδρομών ξεκινούν πρώτα απ’ όλα από την κεντρική πλατεία του χωριού, με τον αιωνόβιο πλάτανο και το γεφύρι στο πλάι. Οι αθλητές διέρχονται από την Οικονομείο Σχολή, τον Πύργο του Μαμτζίου, τον παλιό νερόμυλο και στη συνέχεια εισέρχονται στο μονοπάτι με τους πανέμορφους κάκτους. Ακολούθως, θα περάσουν από τα ερείπια Μυκηναϊκής Ακρόπολης, που, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, εικάζεται ότι αποτελούν τα σύνορα των Μυκηνών. Στη συνέχεια, θα περάσουν κάτω από έναν βράχο, παρόμοιο με εκείνους στα Μετέωρα, που στην κορυφή του βρίσκεται το εξωκλήσι του Άη Σωτήρα. Συνεχίζοντας, θα συναντήσουν την πηγή Λούκι και, ανηφορίζοντας ψηλά στα Πατώματα, θα βλέπουν την κορυφή της Διάβας, το Κουκούλι και τον Όλυμπο. Κατά τη διαδρομή, ίσως συναντήσουν τα άγρια άλογα της περιοχής. Στη συνέχεια, κατηφορίζοντας προς τον παλιό οικισμό των κτηνοτρόφων στο Παλαιοχώρι, θα δουν το παλιό τυροκομείο. Από την άλλη πλευρά, οι αθλητές που βρίσκονται στο μονοπάτι Αλωνάκι, κατηφορίζοντας, θα τερματίσουν όλοι μαζί στην πλατεία, κουρασμένοι αλλά γεμάτοι από όμορφες εικόνες.

[Advendure]: Με μια πρώτη ματιά, οι διαδρομές του Tsaritsani Trails φαίνονται προσιτές, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Είναι όμως έτσι στην πράξη; Ποιες είναι οι τεχνικές προκλήσεις που θα συναντήσουν οι αθλητές, τόσο σε επίπεδο αναβάσεων / καταβάσεων και υψομέτρου, όσο και τερέν και τεχνική διαχείριση; Σε ποιους απευθύνεται η κάθε διαδρομή;

[Δημήτρης Γουναράς]: Με την πρώτη ματιά, οι διαδρομές μπορεί να φαίνονται προσιτές, αλλά κρύβουν αρκετές δυσκολίες για τους αθλητές (όπως είπε και ένας από τους καλύτερους αθλητές που συμμετείχαν πέρυσι στον αγώνα: «flat πουθενά»). Οι διαδρομές είναι τεχνικές σε όλο το μήκος τους, με ελάχιστες εξαιρέσεις όπου ο αθλητής θα μπορέσει να πάρει τις ανάσες του. Εκτός από τα πρώτα 800 και τα τελευταία 200 μέτρα, που κινούνται εντός του οικισμού, όλες οι υπόλοιπες διαδρομές κινούνται σε τεχνικά μονοπάτια, με ελάχιστους δασικούς συνδετικούς δρόμους και πολύ πυκνή σηματοδότηση. Όσον αφορά τα υψομετρικά των αγώνων, για παράδειγμα, η διαδρομή Koukouli Trail 32Κ είναι αρκετά δύσκολη μέχρι το 22ο χιλιόμετρο, καθώς μέχρι εκείνο το σημείο συγκεντρώνει σχεδόν όλα τα υψομετρικά (+1.650 m). Σαν συμβουλή προς τους αθλητές, και οι τρεις αγώνες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: στο πρώτο περίπου μισό της διαδρομής θα αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των αναβάσεων, ενώ στο υπόλοιπο μισό τις δυσκολίες των καταβάσεων.

[Advendure]: Ο Απρίλιος είναι ένας μήνας γεμάτος από αγώνες ορεινού τρεξίματος σε όλη την Ελλάδα, γεγονός που δημιουργεί έντονο ανταγωνισμό στις διοργανώσεις. Τι σας οδήγησε στην επιλογή αυτής της χρονικής περιόδου για το Tsaritsani Trails; Ποια είναι τα στοιχεία που το κάνουν να αποτελεί μια ελκυστική επιλογή για τους αθλητές; Γιατί να βάλει κάποιος τη διοργάνωσή σας στο καλεντάρι του ανάμεσα σε τόσες άλλες προτάσεις;

[Δημήτρης Γουναράς]: Όντως, έχετε δίκιο. Από τον Απρίλιο και μετά ξεκινούν σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο οι ορεινοί αγώνες. Η επιλογή της ημερομηνίας έγινε με τη σκέψη ότι οι αθλητές θα θέλουν έναν τεχνικό και ταυτόχρονα γρήγορο αγώνα 32K, ως μια καλή προπόνηση για τους μεγαλύτερους χιλιομετρικά αγώνες που διεξάγονται στο επόμενο διάστημα. Ο αγώνας των 17K είναι ιδανικός για αθλητές που θέλουν να δοκιμάσουν τις αντοχές τους και, εφόσον το επιθυμούν, να κάνουν την υπέρβαση αργότερα, συμμετέχοντας σε αγώνες 20-25 χιλιομέτρων. Ο μικρός αγώνας είναι η χαρά όλων των αθλητών, ανεξαρτήτως ηλικίας, με τον μικρότερο να είναι 12 ετών και τον μεγαλύτερο ηλικιακά αθλητή να φτάνει τα 92. Πρόκειται για μια διαδρομή κατάλληλη για όποιον θέλει να κάνει τα πρώτα του βήματα στο ορεινό τρέξιμο.

[Advendure]: Σε κάθε αγώνα, η στήριξη από χορηγούς και εθελοντές – ιδιαίτερα από την τοπική κοινωνία – παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της διοργάνωσης. Πώς είναι η κατάσταση στο Tsaritsani Trails σε αυτό το κομμάτι; Έχετε ανταπόκριση από χορηγούς, αλλά και τοπικούς φορείς; Και, το πιο σημαντικό, αγκαλιάζουν οι ντόπιοι εθελοντές τον αγώνα; Υπάρχει ενεργή συμμετοχή και στήριξη από την κοινότητα;

[Δημήτρης Γουναράς]: Στην περσινή διοργάνωση, η ανταπόκριση των εθελοντών ήταν μεγάλη, τόσο πριν τον αγώνα, στη διάνοιξη, τον καθαρισμό και τη σηματοδότηση των μονοπατιών, όσο και κατά τη διάρκεια του αγώνα, με τη συμμετοχή απλών κατοίκων και τοπικών συλλόγων. Επίσης, είχαμε τη στήριξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Δήμου Ελασσόνας και της Κοινότητας Τσαριτσάνης. Σημαντική ήταν η παρουσία του παραρτήματος του Ερυθρού Σταυρού Ελασσόνας, καθώς και των γιατρών και άλλων ατόμων που συνέβαλαν στην επιτυχία της διοργάνωσης. Ευελπιστούμε σε κάτι ανάλογο και φέτος.

[Advendure]: Ένας αγώνας δεν αφορά μόνο τους αθλητές, αλλά και τους συνοδούς που τους ακολουθούν, καθώς και την ευρύτερη εμπειρία που μπορεί να προσφέρει ο προορισμός. Τι μπορεί να απολαύσει ένας επισκέπτης στην Τσαριτσάνη κατά τη διάρκεια του αγώνα; Υπάρχουν ίσως κάποιες παράλληλες εκδηλώσεις, αξιοθέατα ή δραστηριότητες που μπορούν να κάνουν την επίσκεψη ακόμα πιο ενδιαφέρουσα;

[Δημήτρης Γουναράς]: Όπως και πέρυσι, το Σάββατο πριν τον αγώνα, όταν θα δίνονται τα νούμερα στους αθλητές από άλλες περιοχές, θα υπάρχει υπεύθυνος της διοργάνωσης, όπως και την Κυριακή, που θα αναλάβει τον ρόλο του ξεναγού για όσους ενδιαφέρονται να περιηγηθούν και να γνωρίσουν τις γειτονιές του χωριού και να δουν τα αξιοθέατα. Μεταξύ αυτών είναι η Οικονόμειος Σχολή, η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, η πλατεία προς τιμήν της Σοφίας Βέμπο, ο μανιάτικος Πύργος του Μαμτζίου, το Αυστριακό Προξενείο (μόνο εξωτερικά, καθώς δεν επιτρέπεται η είσοδος για λόγους ασφαλείας), η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, το Λαογραφικό Μουσείο του Μορφωτικού Συλλόγου, και ο παλαιός νερόμυλος στην τοποθεσία Κρυόβρυση. Επιπλέον, μπορεί να γίνει επίσκεψη με αυτοκίνητο στο μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου Βαλέτσικο και, στη συνέχεια, να απολαύσει κανείς το ντόπιο τσίπουρο και κρασί των παραγωγών Τσαριτσάνης στα καταστήματα εστίασης.

[Advendure]: Κλείνοντας, ποιο είναι το όραμα σας για το μέλλον της διοργάνωσης και για την ανάπτυξη της τα επόμενα χρόνια; Υπάρχουν σκέψεις για επέκταση ή για άλλες καινοτόμες πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να προσφέρουν μια ακόμα πιο μοναδική εμπειρία στους αθλητές και την τοπική κοινότητα;

[Δημήτρης Γουναράς]: Οι αγώνες Tsaritsani Trails πραγματοποιήθηκαν το 2024 για πρώτη φορά υπό το καθεστώς του νέου συλλόγου, με μεγάλη επιτυχία και τη συμμετοχή περισσότερων από 500 αθλητών. Όλοι οι συμμετέχοντες αποχώρησαν με τις καλύτερες εντυπώσεις. Επειδή βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της διοργάνωσης, στόχος μας είναι να καθιερωθεί ο αγώνας στη δρομική κοινότητα, διορθώνοντας τυχόν λάθη και παραλείψεις, ώστε οι αθλητές που συμμετέχουν να αποχωρούν ικανοποιημένοι. Σχετικά με την επέκταση της διοργάνωσης, έχουμε ήδη ανακαλύψει ένα παλιό μονοπάτι που συνέδεε δύο οικισμούς και εργαζόμαστε για την αξιοποίησή του. Επιπλέον, υπάρχουν πολλές ακόμη διαδρομές που μπορούν να ενσωματωθούν στους μελλοντικούς αγώνες. Μερικές από αυτές τις προετοιμάζουμε ήδη για τους αγώνες που θα διεξαχθούν το 2026. Μέσα από τις πεζοπορίες που διοργανώνουμε, επιδιώκουμε να προσελκύσουμε πεζοπορικούς συλλόγους από όλη την Ελλάδα, κάτι που θα ενισχύσει οικονομικά την τοπική κοινωνία.

Δημήτρης Τρουπής