ADVENDURE is the leading web portal in Greece about Mountain Running, Adventure, Endurance and other Mountain Sports
Το Μνημείο των Ηρώων στο Οχυρό Ιστίμπεη.« Εδώ η υπεροψία του δυνατού εκάμφθη από την δύναμιν του δικαίου και της πίστεως» (Απρίλιος 1941).
Η διοργάνωση. Μια ξεχωριστή εκδήλωση ιστορικής μνήμης πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2025, στις 10:00 π.μ., στο Οχυρό Ιστίμπεη, στην Ομορφοπλαγιά του όρους Μπέλλες, 16χλμ από το Νέο Πετρίτσι Σερρών. Ο Σύνδεσμος Φίλων Οχυρού Ιστίμπεη, σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Σερρών και το Δήμο Σιντικής, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και την υποστήριξη του Ανώτατου Συμβουλίου Αθλητισμού Ενόπλων Δυνάμεων διοργάνωσε τον 4ο ορεινό αγώνα δρόμου με την επωνυμία « Δρόμος Θυσίας - Ιστίμπεη 2025», απόστασης 14χλμ. και 600μ. θετικής υψομετρικής διαφοράς, προς τιμήν των Ηρώων της Μάχης των Οχυρών (Απρίλιος 1941). Εκπρόσωποι της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας, εκπρόσωποι συλλόγων και πολίτες τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση. Τεχνικός διευθυντής του αγώνα ήταν ο κύριος Αλέξανδρος Σαμαράς, στρατιωτικός, δρομέας μεγάλων αποστάσεων και άοκνο μέλος της τοπικής αθλητικής κοινότητας.
56 δρομείς, γυναίκες και άνδρες, συναντήθηκαν σε υψόμετρο 1.340 μέτρων, μιαν ανάσα από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα (250μ.), για να λάβουν μέρος στην απαιτητική διαδρομή, αποτίνοντας ελάχιστο φόρο τιμής στους αγωνιστές της Μάχης του 1941.
Οι δρομείς λίγο πριν την εκκίνηση του 4ου Αγώνα Θυσίας Ιστίμπεη.
Η ιστορία. Το Οχυρό Ιστίμπεη αποτελεί τμήμα του συγκροτήματος των Οχυρών της Μακεδονίας (Γραμμή Μεταξά). Περιλαμβάνει 30 επιφανειακά έργα και 2.297 μέτρα υπόγειων στοών. Τα ξημερώματα της 6ης Απριλίου 1941, τα γερμανικά στρατεύματα, δίχως να τηρήσουν τα απαραίτητα διπλωματικά πρωτόκολλα του τελεσίγραφου και της παροχής προθεσμίας προς απάντηση, εισέβαλαν αιφνιδιαστικά στο ελληνικό έδαφος από τη Βουλγαρία. Τις δυνάμεις του Οχυρού αποτελούσαν 10 Αξιωματικοί και 300 οπλίτες. Εκτός από τον ατομικό εξοπλισμό των Ελλήνων στρατιωτών, τα διαθέσιμα όπλα περιλάμβαναν 2 πυροβόλα, 1 αντιαρματικό, 1 αντιαεροπορικό, 2 όλμους, 9 οπλοπολυβόλα και 17 βομβιδοβόλα. Το Γερμανικό Στρατιωτικό Επιτελείο είχε εστιάσει στη διάσπαση του ανατολικού Μπέλλες, ώστε να καταφέρει να προωθήσει τμήματα των μηχανοκίνητων μονάδων του, οι οποίες ήταν εξαιρετικά δύσκολο να δράσουν στο δύσβατο βουνό (Μπέλλες) λόγω της μορφολογίας του και του υψομέτρου.
Η Μάχη ξεκίνησε με το βομβαρδισμό του Οχυρού Ιστίμπεη και συνεχίστηκε με τα γερμανικά αεροπλάνα να σφυροκοπούν την επιφάνειά του, καταστρέφοντας έτσι το μοναδικό ελληνικό αντιαεροπορικό πολυβολείο. Μετά το πέρας των βομβαρδισμών, οι Γερμανοί αρνούμενοι να δεχτούν την κατάρριψη 4 αεροπλάνων τους επιτέθηκαν με στρατεύματα πεζικού.
Η είσοδος στις Στοές του Οχυρού Ιστίμπεη.
Σκληρές μάχες σώμα με σώμα εκτυλίχθηκαν με αποτέλεσμα τον αποδεκατισμό ολόκληρων τμημάτων των ναζιστικών στρατευμάτων. Η επόμενη μέρα, 7 Απριλίου 1941, ξημέρωσε με κατεστραμμένα τα επιφανειακά έργα του Οχυρού. Παρά τις προσπάθειες των Γερμανών να μπουν στις στοές, αυτό δεν κατέστη δυνατό. Ωστόσο οι εχθροί κατόρθωσαν να φράξουν τα πολυβολεία, να απελευθερώσουν δηλητηριώδη αέρια εντός των στοών και να δημιουργήσουν αποπνικτικές συνθήκες για τους Έλληνες στρατιώτες. Υπό το φόβο του θανάτου από ασφυξία, υπολογίζοντας τη ζωή των ανδρών του, ο Διοικητής του Οχυρού Ταγματάρχης Πικουλάκης Ξάνθος διέταξε την παράδοσή του νωρίς το απόγευμα της ίδιας ημέρας.
Οι Γερμανοί αναγνώρισαν την υπεροχή και τη γενναιότητα των υπερασπιστών του Οχυρού Ιστίμπεη και παραδέχτηκαν πως αν δεν είχαν συντριπτικό πλεονέκτημα σε αεροπλάνα και οπλισμό, θα ήταν αδύνατο να καταλάβουν το Οχυρό. Κατά τη διάρκεια των μαχών σκοτώθηκαν 15 Έλληνες στρατιώτες και τραυματίστηκαν 50. Οι γερμανικές απώλειες ήταν πολύ μεγαλύτερες.
Ο Αγώνας Θυσίας. Η διαδρομή των 14χλμ είχε αφετηρία και τερματισμό το Οχυρό Ιστίμπεη με αρχικό υψόμετρο τα 1340μ. και το πιο υψηλό σημείο να αγγίζει τα 1710 μέτρα Π31, στην κορυφογραμμή προς την κορυφή Ρουπέσκου. Πρόκειται για μια δύσκολη ορεινή διαδρομή, απαράμιλλης θέας που περιλαμβάνει 9χλμ δασικού δρόμου και 5χλμ μονοπατιού, η οποία περνά από την κορυφή Παπαδοπούλα και το φυλάκιο Ποποτλίβιτσα. Πριν την εκκίνηση του αγώνα εψάλη από όλους σε συγκινητική ατμόσφαιρα ο Εθνικός Ύμνος. Οι δρομείς διέτρεξαν στην κορυφογραμμή και τα σύνορα της χώρας μας, βιώνοντας ανεξίτηλα συναισθήματα. Οι μνήμες του πολέμου είναι ακόμη νωπές.
Η αψίδα του 4ου Αγώνα Θυσίας - Ιστίμπεη 2025.
Η σηματοδότηση της διαδρομής ήταν πυκνή και συχνή και τα μονοπάτια πεντακάθαρα. Μέλη της Επίλεκτης Ομάδας Ειδικών Αποστολών Σιντικής (ΕΠ.ΟΜ.Ε.Α.), ιατρικό team και άξιοι εθελοντές βρίσκονταν σε καίρια σημεία της διαδρομής για την επίβλεψη και ασφάλεια των αθλητών, έδιναν τις απαραίτητες οδηγίες, έπαιρναν φωτογραφίες, χάριζαν χαμόγελα και ενθαρρυντικά λόγια μέχρι τον τερματισμό. Ο διπλός σταθμός υδροδοσίας-τροφοδοσίας υποστήριξε δεόντως τους δρομείς.
Οι εθελοντές. Η ψυχή της διοργάνωσης ήταν ο Αλέξανδρος Σαμαράς που φέτος ανέλαβε το συντονισμό και τη χάραξη του δρόμου Θυσίας. Από νωρίς το πρωί καθοδηγούσε αθόρυβα την ομάδα των εθελοντών, έλυνε προβλήματα και μεριμνούσε με χαμόγελο,ψυχραιμία και πίστη για ό,τι προέκυπτε. Άνθρωποι της προσφοράς, κάθε ηλικίας (ο νεότερος εθελοντής ήταν ο απίθανος μικρός Χρήστος), με λαμπερά μάτια, με κέφι, με αγάπη και απόλυτη συναίσθηση της ευθύνης του έργου τους δημιούργησαν μια γλυκιά ατμόσφαιρα για όλους όσοι βρέθηκαν εκεί την περασμένη Κυριακή. Δραστήριες εθελόντριες κυρίες ετοίμασαν επί τόπου, σε υπαίθρια κουζίνα υγραερίου, γευστικά τοπικά εδέσματα και πρόσφεραν έναν πλούσιο μπουφέ για τους κουρασμένους δρομείς, όπως και για όλους τους επισκέπτες, στη μνήμη των 11 Νεοπετριτσιωτών που θυσιάστηκαν για την πατρίδα στο Οχυρό Ιστίμπεη.
Η ομάδα των εθελοντών με τον επικεφαλής Αλέξανδρο Σαμαρά, πριν την εκκίνηση.
Τις «δεμένες» ομάδες, σε αθλητικές (και όχι μόνο) διοργανώσεις τις αναγνωρίζει κάποιος έμπειρος παρατηρητής εύκολα από τον τρόπο που τα μέλη επικοινωνούν, μιλούν και αστειεύονται μεταξύ τους, όπως και από τα βλέμματα που ανταλλάσσουν. Όταν όλοι ενώνονται για έναν κοινό σκοπό, όταν απουσιάζει η προσωπική φιλοδοξία, το «εγώ» και η διάθεση αυτοπροβολής, όλοι νιώθουν ισάξιοι και ισότιμοι και λειτουργούν αρμονικά σαν ενιαίο σύνολο, σαν μια ανθρώπινη αλυσίδα που κάθε κρίκος της είναι μοναδικός, αδιάσπαστος, διαφορετικός και πολύτιμος.
Η ηλεκτρονική χρονομέτρηση των αθλητών έγινε με μέριμνα των εκπροσώπων της Racesystem.gr. Σε όλους τους δρομείς απονεμήθηκαν τιμητικά μετάλλια και κλαδί ελιάς για να κατατεθεί στο μνημείο των πεσόντων, ως ένδειξη τιμής και ειρήνης. Το αθλητικό πακέτο συμμετοχής περιλάμβανε αναμνηστικό τεχνικό μπλουζάκι, ένα μοναδικό εγχειρίδιο με την ιστορία των Οχυρών της Γραμμής Μεταξά(Μακεδονικές Θερμοπύλες), πόνημα του Αν/χη ε.α., κυρίου Ηλία Κοτρίδη, ενεργειακή μπάρα και αντίστοιχο gel.
Άψογη ήταν η φιλοξενία των τεσσάρων στρατιωτών που υπηρετούν τη θητεία τους και αυτό το χρονικό διάστημα βρέθηκαν στο Φυλάκιο του Οχυρού Ιστίμπεη. Φιλικότατοι ήταν και οι τετράποδοι φύλακές του.
Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να δουν το μικρό Πολεμικό Μουσείο της τοποθεσίας όπου φυλάσσονται όπλα, φωτογραφικό υλικό, στρατιωτικές στολές και παράσημα τόσο του ελληνικού, όσο και του γερμανικού στρατού. Επίσης, για όσες και όσους το επιθυμούσαν, πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη συγκίνηση περιήγηση και ξενάγηση από τον Δήμαρχο Σιντικής Γιώργο Τάτσιο σε ένα μέρος των στοών του Οχυρού.
Για την υποδοχή των δρομέων και για όλους τους φίλους της περιοχής, την παραμονή του αγώνα, στην Πλατεία Βακούφι, στις 20:00, στο Νέο Πετρίτσι Σερρών, έλαβε χώρα το Λουκουμά PreRace Party, με μουσική και αμέτρητους λαχταριστούς λουκουμάδες!
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί ότι η διοργάνωση φρόντισε για τη δωρεάν μεταφορά όσων δρομέων το επιθυμούσαν με ναυλωμένο λεωφορείο προς και από το Οχυρό Ιστίμπεη (αφετηρία από συγκεκριμένο σημείο συνάντησης στο Νέο Πετρίτσι και επιστροφή εκεί).
Το «Ευχαριστώ». Πολλά ευχαριστώ από καρδιάς στον Αλέξανδρο Σαμαρά που σήκωσε το βάρος αυτής της διοργάνωσης, σε όλους τους εθελοντές που βοήθησαν ψυχή τε και σώματι, με κορυφαίο εθελοντή του αγώνα το Δημήτρη Σαμαρά (ανιψιό του Αλέξανδρου Σαμαρά) που ήταν στην “οπισθοφυλακή” του αγώνα (“σκούπα”), πίσω από όλους τους αθλητές για την προστασία τους. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον επιχειρηματία, εθελοντή, Σωκράτη Συμεωνίδη (ξέρει εκείνος το γιατί), καθώς και στους φορείς και τους χορηγούς που συνέδραμαν προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο 4ος ορεινός αγώνας Ιστίμπεη και να τερματίσουν όλοι οι δρομείς ασφαλείς και υγιείς. Θερμά συγχαρητήρια στις αθλήτριες και τους αθλητές που έλαβαν μέρος! Θεού θέλοντος, καλή αντάμωση στον επόμενο Δρόμο Θυσίας!
«Μόνο οι ελεύθερες ψυχές κρατούν ελεύθερες πατρίδες»
(Σμηναγός Χρήστος – Πάρις Χαρίτος,28/10/2023)
Γράφει η: Μαρία Ξενοδόχου
Εκπαιδευτικός (ΠΕ80)
M.Sc. Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος,
Καταστροφών & Κρίσεων ΕΚΠΑ
Πηγές
Κοτρίδη Η.,Αν/χη ε.α.(2015).Οχυρά Γραμμής Μεταξά-Μακεδονικές Θερμοπύλες.N.Πετρίτσι