Η Διάρκεια στις Υπεραποστάσεις! Κύριο

By 27 Ιουλ 2013

Οι αγώνες υπεραπόστασης ασφάλτου μετράνε ήδη αρκετές δεκαετίες στη χώρα μας, ενώ από το 2007 ξεκίνησαν οι αντίστοιχοι αγώνες (ultra trail) στα βουνά μας. Πολλοί από εμάς τρέχουμε εδώ και χρόνια σε τέτοιους αγώνες, ενώ το ενδιαφέρον των νέων αθλητών του χώρου να “ανέβουν” σε απόσταση στους αγώνες τους όλο και αυξάνεται. Ας μιλήσουμε λοιπόν για την διάρκεια ενός αθλητή που συμμετέχει σε υπεραποστάσεις, είτε σε βουνό είτε σε άσφαλτο. Υπάρχουν αθλητές που έκαναν ένα γρήγορο πέρασμα και μετά χάθηκαν, άλλοι που συνεχίζουν αδιάλειπτα να τρέχουν και άλλοι που έλαμψαν για χρόνια και μετά αποσύρθηκαν ή δεν τρέχουν πλέον τόσο μεγάλους αγώνες. Τι είναι λοιπόν αυτό που συνεισφέρει στην διάρκεια ενός αθλητή υπεραπόστασης; Γιατί κάποιοι αποχωρούν και γιατί κάποιοι άλλοι είναι τόσο φανατικοί με αυτό το δρομικό αγώνισμα; Το σημερινό άρθρο επιχειρεί να αναλύσει τους βασικούς λόγους, αλλά και να ανοίξει μια συζήτηση σχετικά με αυτά τα ερωτήματα…

 

Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι ένας αγώνας υπεραπόστασης απαιτεί πολύ περισσότερα πράγματα από τον αθλητή σε σχέση με τις “γρήγορες” μικρότερες αποστάσεις, όχι μόνο σωματικά αλλά κυρίως ψυχολογικά και διανοητικά. Η διανοητική διαφοροποίηση της υπεραπόστασης είναι πολύ σημαντικό κριτήριο και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε ανάλυση που αφορά τόσο μεγάλες αποστάσεις. Με λίγα λόγια, μιλάμε για μια πολύ σύνθετη διαδικασία, που δεν μπορούμε να την εξετάσουμε μονομερώς. Η διάρκεια λοιπόν επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες και μάλιστα ορισμένους που αρχικά δεν μας φαίνονται σχετικοί με τον αθλητισμό σε μια πρώτη ματιά.

 

Ένας πρώτος βασικός παράγοντας είναι φυσικά οι τραυματισμοί. Οι υπεραποστάσεις απαιτούν μεγάλο προπονητικό φόρτο αλλά και σαν αγώνες είναι ιδιαίτερα σκληροί, με αποτέλεσμα να βγάζουν εύκολα στην επιφάνεια χρόνιους τραυματισμούς ή να προκαλούν καινούργιους. Στην αρχή της καριέρας του ο αθλητής διψάει για αγώνες και σκληραίνει το προπονητικό του πρόγραμμα καθώς βλέπει ότι έχει τεράστια περιθώρια βελτίωσης. Δεν τον ικανοποιούν τα 50 χιλιόμετρα, μετά τα 50 μίλια … τρέχει 100 χιλιόμετρα και ήδη σκέφτεται τα 100 μίλια. Τρέχει το Σπάρταθλο, ξοδεύοντας ατελείωτες ώρες στα μονοπάτια και στην άσφαλτο. Κάνει ρεκόρ, βελτιώνεται συνεχώς, αλλά κάποια στιγμή είτε λόγω υπερφόρτωσης και προπονητικών λαθών, είτε έλλειψης προπόνησης λόγω περιορισμένου χρόνου στην καθημερινή του ζωή τραυματίζεται, ή νιώθει ότι έφτασε σε ένα άνω όριο. Για άλλους μπορεί να έρθει σε 1-2 χρόνια, και για άλλους ποτέ, αλλά είναι εκεί και υπάρχει. Ταυτόχρονα στις υπεραποστάσεις τα προπονητικά λάθη μπορούν εύκολα να οδηγήσουν σε χρόνιους και πολλές φορές μη αναστρέψιμους τραυματισμούς. Αυτός είναι και ο πρώτος παράγοντας που καθορίζει την διάρκεια.

 

Σχετικό με τον πρώτο παράγοντα είναι και το σύνδρομο της υπερπροπόνησης. Ιδιαίτερα οι δρομείς υπεραποστάσεων είναι αρκετά ανασφαλείς ως άτομα – σε σχέση με τον όγκο προπόνησης  - και πολλές φορές υπερβάλλουν προπονητικά μιας και ο στόχος τους είναι εκ φύσεως πολύ δύσκολος. Εάν αγγίξουν αρκετές φορές την κατάσταση συνδρόμου υπερπροπόνησης, η συμμετοχή τους σε αγώνες υπεραπόστασης αλλά ακόμη και η προετοιμασία για αυτούς γίνεται πλέον μια “μίζερη” διαδικασία και μπορεί να τους οδηγήσει στην εγκατάλειψη και στην στροφή σε μικρότερες αποστάσεις ή τελείως διαφορετικά αγωνίσματα.

 

 

 

Η προετοιμασία για έναν αγώνα υπεραπόστασης απαιτεί πολύ χρόνο από τον αθλητή και σοβαρή αφοσίωση τόσο σε θέματα διατροφής όσο και διανοητικής προετοιμασίας. Στο ερασιτεχνικό επίπεδο, αυτό σημαίνει και μεγάλη πίεση μιας και οι καθημερινές υποχρεώσεις (δουλειά, οικογένεια κτλ..) τρέχουν και φυσικά απαιτούν και αυτές σημαντικό μερίδιο από την καθημερινή του ζωή. Πολλές φορές είναι αδύνατο κάποιος – όσο και να το επιθυμεί – να μπορεί να ακολουθεί συνεχώς τέτοιους ρυθμούς, οπότε αφήνει τις μεγαλύτερες αποστάσεις και τρέχει μικρότερους αγώνες που απαιτούν λιγότερο χρόνο στην προετοιμασία. Υπάρχει ωστόσο ένας μακροπρόθεσμος κύκλος στο αγώνισμα των υπεραποστάσεων και αυτό πρέπει να το λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη, ιδιαίτερα αν αγαπάμε τα ultra. Άλλες χρονιές θα έχουμε τον χρόνο που απαιτούν για να τα τρέξουμε και άλλες όχι, αλλά σίγουρα θα έχουμε δημιουργήσει την προπονητική και διανοητική βάση για να επανέλθουμε. Η ζωή κύκλους κάνει και εδώ λοιπόν.

 

Υπάρχουν αθλητές που μπήκαν στον κόσμο των υπεραποστάσεων για έναν σκοπό άσχετο με το τρέξιμο, κυρίως για να προσπαθήσουν να βρουν μια λύση και ένα διέξοδο σε κάποια κοινωνικά τους προβλήματα ή ακόμη και σε προβλήματα υγείας. Πολλοί από αυτούς θα συνεχίσουν να αγωνίζονται σε τέτοιου μεγέθους αγώνες μιας και ανακάλυψαν εκεί το “ιερό τους δισκοπότηρο”, αλλά άλλοι θα τα αφήσουν λόγω αλλαγών είτε στην αιτία που τους έφερε σε αυτά, είτε στον κοινωνικό τους περίγυρο. Θα αλλάξουν δραστηριότητα και ίσως και φίλους. Πολλές φορές ακόμη και ο τόπος διαμονής παίζει ουσιαστικό ρόλο, ιδιαίτερα αν ο αθλητής μένει σε περιοχή με ισχυρή κοινότητα αθλητών υπεραποστάσεων.

 

Βασική παράμετρος σε αγώνες υπεραπόστασης είναι να βρει ο αθλητής τον σωστό συνδυασμό προπόνησης και διατροφής ώστε η εμπειρία μέσα στον αγώνα να είναι ευχάριστη, και φυσικά αποδοτική σε πιο ανταγωνιστικό επίπεδο. Κάποιοι ανακαλύπτουν γρήγορα την σωστή φόρμουλα, αλλά κάποιοι άλλοι όχι με αποτέλεσμα ο αγώνας – αλλά και η προετοιμασία τους – να γίνεται βασανιστική, δύσκολη και άσχημη ως εμπειρία. Το στρες γίνεται υπερβολικά μεγάλο και επηρεάζει ακόμη και σωματικά πλέον τον αθλητή με αποτέλεσμα να μην θέλει να συνεχίσει να τρέχει υπεραποστάσεις.

 

Ένας αγώνας υπεραπόστασης – ιδιαίτερα στα βουνά – προσφέρει στον αθλητή την δυνατότητα να βιώσει καταστάσεις που κανένα άλλο δρομικό αγώνισμα δεν μπορεί να του προσφέρει. Η πρόκληση είναι μεγάλη, και η ανταμοιβή επίσης. Σε έναν αγώνα υπεραπόστασης ουσιαστικά δεν αναμετριέται ο κάθε αθλητής με τους συναθλητές του αλλά με το ίδιο το βουνό και την φύση. Με τα δικά του προσωπικά όρια. Δεν υπάρχει κάτι πιο μαγευτικό από το να νιώθεις “ζωντανός”, μέρος της φύσης, και να αγωνίζεσαι να φτάσεις και να ξεπεράσεις τα προσωπικά σου όρια. Αυτός ακριβώς ο παράγοντας κρατάει για δεκαετίες αθλητές στο αγώνισμα, ακόμη και αν έχουν πέσει οι επιδόσεις τους με τα χρόνια. Τους δίνει δύναμη να συνεχίσουν ανακαλύπτοντας νέες ultra προκλήσεις και χωρίς ποτέ να βαρεθούν.

 

 

 

Όλοι όσοι τρέχουμε υπεραποστάσεις έχουμε μυηθεί σε αυτήν την ξεχωριστή κοινότητα φίλων και συναθλητών, με την οποία βρισκόμαστε σε κάθε σχεδόν μεγάλο αγώνα. Το μέγεθός της μικρό, αλλά η αξία της και η χαρά που προσφέρει με την συμμετοχή σε αυτήν πολύ μεγάλη. Ουσιαστικά κάθε αγώνας υπεραπόστασης αποτελεί και μια ξεχωριστή κοινωνική εκδήλωση, μια σύναξη “συνοδοιπόρων” αθλητών, των οικογενειών τους αλλά και φίλων, προσφέροντας διασκέδαση και την εμπειρία της παρέας με κοινούς στόχους και οράματα και αυτό είναι ένας πολύ σοβαρός συνεκτικός κρίκος με τα ultra για πολλούς αθλητές. Αν λάβουμε δε υπόψη και τα μαγευτικά μέρη που διατρέχουν οι περισσότεροι αγώνες υπεραπόστασης (π.χ. τα δάση της Ροδόπης), ή την ιστορική αξία κάποιων διαδρομών όπως του Σπαρτάθλου για παράδειγμα, καταλαβαίνουμε ότι πλέον η εμπειρία γίνεται συνολικά πολύ σπουδαία και οι περισσότεροι αθλητές θέλουν να την επαναλαμβάνουν σχεδόν κάθε χρονιά. Για άλλους πάλι αποτελεί μια ευκαιρία να διασχίσουν κάποια τοπία εξαιρετικής ομορφιάς και να ταξιδέψουν σε μέρη που δύσκολα θα ανακάλυπταν διαφορετικά.

 

Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι η ταχύτητα πέφτει – ή απαιτεί πολύ κόπο για να διατηρηθεί – όσο περνάνε τα χρόνια. Οι αγώνες υπεραπόστασης δεν απαιτούν τόσο πολύ το στοιχείο της ταχύτητας (τουλάχιστον για την μεγάλη μάζα αθλητών που συμμετέχουν) όσο της ανθεκτικότητας στην κακουχία, της σωστής ενεργειακής διαχείρισης, της υπομονής και της επιμονής στον στόχο. Αυτές είναι ιδιότητες που αποκτούνται με τα χρόνια και γι’ αυτό πολλοί αθλητές καθώς μεγαλώνουν ηλικιακά στρέφονται στις υπεραποστάσεις όπου μπορούν να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα σε υψηλό επίπεδο, το οποίο θα κρατήσει πολλά χρόνια.

 

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε αν ο χρόνος – και η ζωή μας – περνάει πολύ γρήγορα … βλέποντας το χιουμοριστικά, τρέχοντας ένα ultra διαπιστώνουμε ότι ο χρόνος “σέρνεται”, ότι έχει σχεδόν σταματήσει μετά από διψήφιες ώρες κούρασης στα μονοπάτια ή στον δρόμο … να λοιπόν η ευκαιρία τρέχοντας υπεραποστάσεις να σταματήσουμε τον χρόνο …

 

Συνεχίζεται να τρέχετε αγώνες ultra; Τι σας κρατάει σε αυτούς και αν τους αφήσατε για κάτι άλλο ποιος λόγος σας οδήγησε σε αυτή την απόφαση;

 

Δημήτρης Τρουπής

Δημήτρης Τρουπής

Κατάγεται από το Ξυλόκαστρο Κορινθίας και ζει μόνιμα στην Πάτρα. Συμμετείχε στην συντακτική ομάδα του Adventure Zone από το 2009, ενώ μαζί με τον Τάκη Τσογκαράκη ίδρυσαν και "τρέχουν" το Advendure.  Το τρέξιμο στα μονοπάτια των βουνών και η μεταφορά εικόνων και συναισθημάτων μέσα από τα άρθρα του αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του. Παθιάζεται με τους αγώνες ορεινού τρεξίματος, υπεραντοχής και  περιπέτειας. Έχει πολλές συμμετοχές και διακρίσεις σε αγώνες ορεινού τρεξίματος όλων των αποστάσεων, με έμφαση στους αγώνες ultra trail.  Θεωρεί ότι το τρέξιμο και η πεζοπορία στη φύση είναι μια εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου, μας φέρνει πιο κοντά σε αυτήν και μας κάνει να αγαπήσουμε περισσότερο το περιβάλλον.

www.advendure.com

ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΑΓΩΝΕΣ